سد یامچی
اين سد كه در 5 کیلومتری شهر نیر قرار دارد، در مدت هشت سال با سيصد ميليارد ريال سرمايهگذاری از سال 1374 آغاز شده و در سال 1382 به پايان رسيده است. حجم آب ذخيره شده در اين سد 95 ميليون مترمکعب ميباشد در حال حاضر از آب این سد برای تامین آب شرب شهر اردبیل و آبیاری اراضی پائین دست سد استفاده می شود
طول تاج اين سد 830 متر، عرض آن 12متر و ارتفاع آن از پی 67 متر ميباشد. اين سد می تواند سفره های زيرزمينی آب را تقويت کند. ارتفاعات اطراف سد و نيز طبيعت زيباي اطراف آن مكاني مناسب براي تفريح و استراحت ميباشد.
منطقه نمونه گردشگری سبلان
منطقه نمونه گردشگری سبلان که به عنوان دهکده توریستی سبلان نیز نامیده می شود در سایتی به وسعت 110 هکتار در کنار جاده ارتباطی نیر به سراب و در 5 کلیومتری غرب شهر نیر و در جوار رودخانه بالقلو قرار دارد که در بردارنده چندین دهنه آبگرم معدنی همچون برجلو –قینرجه- داش آلتی – قمیش تی می باشد
که در این میان آبگرم معدنی برجلو( بوشلی) با درجه حرارت 53 درجه سانتیگراد و آبگرم قینرجه بادرجه حرارت 73 درجه سانتیگراد و دارا بودن خواص درمانی همچون تسکین و درمان درد های رماتیسم و درد مفصلها و رفع خستگی به صورت سنتی مورد استفاده قرار میگیرد از آوازه بیشتری برخوردار می باشند این منطقه درتاریخ 9/3/88 با شماره مصوبه 51571/ت38706 بادرجه ملی به عنوان منطقه نمونه گردشگری شهرستان نیر مورد تصویب هیئت دولت قرار گرفت در حال حاضر این منطقه برای ایجاد مجتمع های آبدرمانی و تاسیسات گردشگری و اقامتی به بخش خصوصی واگذار گردیده است .
منطقه نمونه گردشگری سقزچی
این منطقه در قسمت جنوب غرب در فاصله حدود 5 کلیومتری شهر نیر و نزدیک روستای سقزچی با منظری بسیار زیبا و مشرف به شهر نیر و سد یامچی که در نمای شمالی آن کوه زیبای سبلان زیبایی دو چندان به آن بخشیده است قرار دارد .
در این منطقه به غیر طبیعت بسیار زیبا دو دهنه آبگرم معدنی به نامهای ایستی سو و دیب سیز گل قرار گرفته که در حال حاضر به صورت سنتی مورد استفاده قرار می گیرد این آبها از دسته آبهای کلرو سدیک و بی کربناته می باشد و برای درمان درد های عصبی و رماتیسم و بیماریهای پوستی بسیار مفید می باشند این منطقه از مناطق نمونه گردشگری شهرستان نیر محسوب می شود که در تاریخ 9/3/88 با درجه ملی مورد تصویب دولت قرار گرفت در حال حاضر این منطقه برای ایجاد مجتمع های آبدرمانی مدرن و تاسیسات گردشگری و تفریحی و اقامتی به یک شرکت خصوصی واگذار گردیده است تا موجبات شکوفایی منطقه را در آینده نزدیک به خصوص در صنعت توریسم فراهم نماید .
دهکده صخره ای اباذر
اين دهكده در فاصله حدود 5/9 كيلومتري جنوب شهر نير و 5/1 کیلومتری روستای فعلی اباذر قرار دارد گرچه دهكده صخرهاي در دل صخره و در پشت قبرستان و تپة نه چندان مرتفعي قرار دارد، اما حتي تا چند قدمي نيز قابل رويت نيست، لذا يك مكان كاملا مخفي و مطمئني را تشكيل ميدهد، كه داراي موقعيت تدافعي خاصي ميباشد اين دهکده از ترکيب 13 واحد يا فضای معماری تشکيل شده است که هر واحد بطور مستقل در دامنه يا شيب صخره، رو به جنوب کنده شدهاند.
بعضی از واحدها بصورت منفرد و تعدادی ديگر با توجه به عملکردشان متشکل از چندين قسمت هستند. علاوه بر اين در جلوی هر فضای صخرهای بقايای ديوار سنگی به چشم میخورد که قطر هر کدام به يک متر ميرسد که در حال حاضر تخريب شدهاند. اغلب آثار معماری صخرهای اين دهکده، دارای دريچه های نورگير سقفی برای روشنایی فضای داخلی می باشند .آثار تاریخی بدست آمده در این دهکده نشان دهنده قدمت تاریخی آن را به دوره های قبل از اسلام و دوره اسلامی می باشد .
پل قرمز ( قیرمیزی کورپی )
اين پل يكي از بهترين پلهاي ساخته شده در عصر صفوي و منسوب به دوره سلطنت شاه عباس کبیر ودر داخل شهر نیر بر روی رود خانه آغلاغان احداث گردیده است. در محل به آن پل قرمز ميگويند و آن به خاطر رنگ آجرهايي است كه پل با آن ساخته شده است پايههاي پل از سنگ قبر و پيكره اصلي پل با آجر ساخته شده است. در ساختن اين پل اصول مهندسي در امر پلسازي در نهايت حد خود به كار رفته است و اين امر در كاربرد قوسهايي است كه مقاومت و استحكام پل را در نهايت درجه تضمين نموده است.
پل داراي چهار دهانه و نيز سه دهانة كوچكتر روي پايهاي خود است كه موسوم به دهانة دفع آبهاي طغياني است. این پل دو قسمت شهر را به هم متصل می سازد و در گذشته عبور و مرور مسافران تبریز به اردبیل ار روی آن انجام میگرفت ولی امروزه پل جدیدی در کنار آن ساخته شده است چند سال پیش به همت میراث هنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان اربیل مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت این پل در تاریخ 5/11/1378 به شماره 2558 به ثبت ملی رسید .
آبشار گور گور آلوارس
آبشار گورگور آلورس نير در موقعیت جغرافیایی E475329 N381038 در استان اردبیل واقع است. اين آبشار در يکي از زيباترين نقاط طبيعي استان يعني کوه سبلان قرار دارد و همراه با ديگر عناصر زيبا و بديع طبيعي مانند يخچال هاي دايمي، چشمه هاي آب گرم و آب هاي معدني، فضايي مناسب و دلپذير براي علاقه مندان به زيبايي هاي طبيعت پديد آورده است. ین آبشار با جمع شدن آبهای جاری از برفها وچشمه های ییلاقات آیقار، عربلو، اجیرلو، گورگور و جلودارلو در دره گورگور رودخانه کرکری را تشکیل میدهد. در اين منطقه، آب چشمه هاي منطقه سبلان به هم پيوسته و در شيب تندي به پايين سرازير مي شود.
چشمه گورگور از جمله چشمه هاي مشهور منطقه سبلان مي باشد. اين چشمه در دره آلوارس يا قزل گوللر که يکي از عريض ترين و باصفاترين دره هاي سبلان است، در ارتفاع 2420 متري از سطح دريا واقع شده است. آبدهي اين چشمه بسيار بالا بوده و آب از خلل و فرج ديواره صخره اي مشرف به دره با فشار بيرون مي آيد. نظر به شيب تند مسير تا رسيدن به رودخانه بستر آبشار مانندي را طي مي کند و با توجه به موقعيت تفريحي و تفرجي و ورزشي دره قزل گوللر و احداث پيست اسکي روي برف آلوارس در آن چشمه و آبشار گورگور نيز با دارا بودن آب و چشم انداز و فضاي سبز جالب از نظر گردشگري را دارد. این منطقه در 20 کیلومتری شهرستان نیر واقع است.
آتشكده نير اعظم
شهر نير در غرب استان اردبيل در همسايگي سراب قرار دارد و در گذشته آتشكده اي داشته است. از محل واقعي آتشكده نير اعظم اطلاع خاصي در دسترس نيست. در برخي فرهنگها به آن اشاراتي شده است. آنچه در منابع نوشته شده آن است كه اين آتشكده پر نور بوده و از درخشندگي خاصي برخوردار بوده . در طول زمان به علت مبارزه با دين زرتشتي احتمالا تخريب شده است. اين احتمال ميرود كه مسجد جامع فعلي نير كه در زمان تيمور لنگ ساخته شده است بر روي آتشكده نير اعظم باشد.
درباره نام تاريخي اين شهر مورخين اختلاف نظر دارند بعضي بر اين عقيدهاند كه نرسي هفتمين پادشاه ساساني آن را آباد كرده و به همين خاطر نام نرسي به آن اطلاق شده و نام نير از نرسي گرفته شده است كه خود به معني واصل به حق آمده است( كه در ميان مردم منطقه هم به همين معني شهرت فراوان دارد). دستهاي نيز معتقدند نير در واقع به صورت نيّر تلفظ ميشده كه آتشكده نيّر اعظم (واقع در اطراف نير) موجب پيدايش اين نام گرديده و در بر گيرنده معني نور و درخشندگي است و عدهاي نيز همان نام نير را قبول دارند و به معني پوشيده شده از نيهاي به هم پيچيده و به معناي نيريز.
به عقيده صاحبان آثاري چون معجم البلدان، تاريخ يعقوبي، مراصد و الاطلاع، مسالك و ممالك و برهان قاطع و همچنين به نظر علامه دهخدا كلمه نير برگرفته از كلمه نريز و به معناي قرارستاق (اردوگاه جنگجويان مغول كه در آن زمان در اين منطقه بوده) ميباشد.
مسجد جامع بیداخوید
اين بنا در مقابل زيارتگاه شيخ علي بنيمان در 24 کيلومتري شهرستان نير و 57 کيلومتري جنوب غربي يزد واقع گرديده و از مساجد نيمه قرن نهم هجري است که در مجاورت آرامگاه مذکور بنا گرديده است . بنا داراي نقشه ساده و مشتمل بر فضاي گنبدخانه مربع و شبستان مستطيل شکلي است . فضاي گنبدخانه به ابعاد تقريبي 5×5 متر و شبستان مستطيل شکل به ابعاد تقريبي 3×5/7 متر است .
در سه ضلع گنبدخانه ، شاه نشين بزرگي با بالکن هايي قرار دارد که با کاشي هاي شش ضلعي آبي روشن تزيين شده است . فضاي مربع گنبدخانه توسط قوس هاي ديواري، فيلپوش هاي زوايا و دو رديف مقرنس کاري ميان آنها به کثيرالاضلاع تبديل گرديده و گنبد بر آن قرار گرفته است . در سمت قبله گنبدخانه، محرابي مرمري به ابعاد 67×110 سانتي متر تعبيه شده که بر آن، آيات قرآني و عبارات ذيل به خط نسخ نقر شده است : ” قد صنع هذاالمحراب المبارک في سابع شهر ربيع الاول سنة احدي و اربعين و ثمانمائة ” (841 ه-.ق )و “وقف مسجد مزار شيخ علي عليه”.
پل آغلاغان
آدرس: جاده اردبيل به سراب
قدمت: صفوي
شماره ثبت: 2558
ابعاد: 37/90×5×5/50 متر
بستر و مشخصه تاريخي پل: اين پل بر روي رودخانه نير بنا شده است.
تاريخ شروع مرمت: سال 1377 ه.ش
توصيف معماري:
اين پل داراي چهار چشمه با پايه هاي سنگي و طاق هاي آجري مي باشد. اندازه هر چهار دهانه قوس متفاوت است.
شرح مختصري در مورد تاريخچه پل:
اين پل يادگار دوران صفويه مي باشد از سال 1377 ه.ش عمليات مرمتي توسط سازمان ميراث فرهنگي شروع شده است.
مشخصات فني:
اين پل شامل چهار دهانه آجري با قوس هاي مربع (شمشيري) و موج شکنهاي سنگي مي باشد.
نوع بهره برداري و خصوصيات بارز پل:
اين پل بر روي رودخانه نير واقع شده و گذر افراد پياده مي باشد.
منطقه گردشگری بولاغلار
منطقه گردشگری بولاغلار در فاصله ۳۰ کیلومتری اردبیل و ۵۰۰ متری شمال غرب شهرستان نیر قرار گرفته است. وجه تسمیه آن یعنی مجموعه از چشمه سارهای جوشان،در یک محدوده وسیع می باشد. این تفرجگاه از مناطق نمونه گردشگری شهرستان نیر می باشد. آب تمام چشمه ها در مسیر کوتاهی به یکدیگر پیوسته و از طریق نیرچای (رودخانه آغلاغان) که از داخل شهر نیر گذشته و به رودخانه بالقلوچای که از مرکز شهر اردبیل می گذرد، می پیوندند. مساحت این منطقه ۲۸۵ کیلومتر مربع است که در حدود یک پنجم مساحت نیر را شامل می شود.
وجود منطقه زیبای بولاغلار در شهر نیر، آب و هوای خنک و طبیعت سبز و دلچسب فصول بهار و تابستان حاکی از پتانسیل مطلوب شهرستان نیر برای گردشگری وتوریسم است. نزدیک بودن به جاده ارتباطی نیر به شهرستان سراب ، وجود مناظر طبیعی و فضای سبز و بکر ، رویش پوشش گیاهی خاص اطراف چشمه ها از گیاه بولاغ اوتی پوشیده شده است. آب این چشمه ها جهت پرورش ماهیان سرد آبی بویژه قزل آلا ی رنگین کمانی ، همجواری با رودخانه آغلان و ایجاد برخی از زیر ساخت ها و امکانات گردشگری در سال های اخیر و نزدیکی به اردبیل و شهر توریستی سرعین ،تفرجگاه بولاغلار را به یک مکان مهم گردشگری تبدیل کرده است.
قابلیت استفاده از آب چشمههای زلال بولاغلار و همچنین نزدیکی به آبهای گرم شهر نیر موجب شده تا فرصت استفاده شایسته از این پتانسیل و بهرهبرداری از تاسیسات مناسب و مورد تقاضا برای هر طبقه اجتماعی و هر دسته از مسافران فراهم شود و از هر قشری به این منطقه سفر میکنند تا از خاصیت درمانی این آبها نیز بهرهمند شوند. محدوده بولاغلار به عنوان یک تفرجگاه اکوتوریسم و پیکنیکی از نظرگردشگری و توسعه آن قابل توجه است و باید توجه داشت که این محدوده بیشترعملکرد اکوتوریستی دارد و میتوان مسافران عبوری را برای ساعاتی به کنارههای آن برای استراحت و تفریح کشاند.
بیشتر بخوانید :
آشنایی با استان اردبیل
شهرستان نیر